กระป๋อง

วันที่ ๒๔ เดือนมกราคม พ.ศ.๒๕๖๑

เรื่องกระป๋อง

         ในปัจจุบันนี้อาหารและเครื่องดื่มบรรจุกระป๋องได้เข้ามามีบทบาทในชีวิตประจำวันอย่างกว้างขวาง เนื่องจากความสะดวกสบายรวดเร็วในการบริโภค ปรุงอาหาร วัสดุหลักที่สำคัญคือ แผ่นโลหะชนิดต่างๆ ได้แก่
๑. แผ่นเหล็กเคลือบดีบุก (tinplate)  เป็นแผ่นเหล็กดำ (black-plate) ที่มีความหนาระหว่าง ๐.๑๕ - ๐.๕ มิลลิเมตร นำมาเคลือบผิวหน้าเดียวหรือทั้งสองหน้าด้วยดีบุกเพื่อให้ทนทานต่อการผุกร่อนและไม่เป็นพิษ
๒. แผ่นเหล็กไม่เคลือบดีบุก (tin free steel, TFS) เป็นแผ่นเหล็กดำที่นำมาเคลือบด้วยสารอื่นแทนดีบุก เพื่อลดต้นทุนการผลิต ในปัจจุบันมีการเคลือบอยู่ ๓ แบบคือ
-   เคลือบด้วยสารผสมฟอสเฟตและโครเมต
-   เคลือบด้วยอะลูมิเนียม
-   เคลือบด้วยโครเมียมและโครเมียมออกไซด์
๓. อะลูมิเนียมและโลหะผสมของอะลูมิเนียม มีคุณสมบัติเด่น คือ นำ้หนักเบา ทนทานต่อการกัดกร่อนสูง นิยมใช้ทำกระป๋อง ๒ ชิ้น สำหรับบรรจุนำ้อัดลมและเบียร์ กระป๋องฉีดพ่น สำหรับบรรจุสเปร์ฉ๊ดผม หรือ เครื่องสำอางค์ต่างๆ และฝา ชนิดที่มีห่วงเพื่อให้เปิดง่าย เช่น ฝากระป๋องนำ้อัดลมหรือขวดนำ้ดื่ม
         กระป๋องกระดาษ ถ้าดูผิวเผินอาจเข้าใจว่าเป็นกระป๋องโลหะธรรมดาแต่ถ้าหากได้สัมผัสก็จะรู้ว่าทำมาจากกระดาษ และจะสังเกตได้ว่ามีนำ้หนักเบากว่ากระป๋องที่คุ้นเคยกันอยู่ ในอดีตมีการใช้บรรจุนำ้มันเครื่องหรือนำ้ผลไม้ที่ไม่มีก๊าซ เนื่องจากข้อดีคือ ถ้าผลิตจำนวนมากราคาจะถูกกว่าและนำ้หนักเบากว่ากระป๋องโลหะ ปัจจุบันได้มีการพัฒนาจนสามารถนำมาบรรจุผลิตภัณฑ์อาหารต่างๆได้ วัสดุที่ใช้ทำคือ กระดาษที่มีนำ้หนักมาตรฐาน ๑๘๐ กรัม/ตารางเมตร นำมาประกอบกับแผ่นอะลูมิเนียมเปลว แล้วประกบกับฟิล์มพลาสติกอีกชั้นหนึ้งโดยให้กระดาษอยู่ชั้นนอกและพลาสติกอยู่ชั้นใน

ที่มา:  กาญจนา ทุมมานนท์. รอบรู้เรื่องบรรจุภัณฑ์วิทยาศาสตร์สำหรับเยาวชน. โรงพิมพ์สหมิตรพริ้นติ้ง;             หน้า ๑ - ๑๙.